Wetgeving
Bouwbesluit en Europese CE normen betreffende kachelpijpen
De NEN 6062 is nu aangepast naar de Europese CE normen:
- EN 1443 De algemene norm voor schoorstenen
- EN1856-1 De norm voor metalen schoorstenen
Dit houdt dus in dat de NEN Keuringen komen te vervallen en hiervoor de CE Normen voor in de plaats komen. Deze nieuwe Europese normen gaan niet meer uit van de maximale temperatuur op het kanaal oppervlak. De fabrikant vermeldt de veilig afstand tot brandbare materialen op de pijpen en in het installatie voorschrift staat de noodzaak van wel of geen brandwerende omkokering (onze dubbelwandige kanalen dienen omkokerd te worden met brandwerende beplating).
In Nederland is de technische staat van woningen geregeld in het Bouwbesluit. Ook voor rookkanalen en kachelpijpen zijn strikte voorwaarden en eisen vastgelegd. Centraal daarin staat dat ‘een kachelpijp, een koker of een rookkanaal, bestemd voor de afvoer van rook, brandveilig moet zijn overeenkomstig NEN 6062. Deze norm geeft aan dat de buitenwand van een rookkanaal maximaal 75°C in temperatuur mag stijgen.
Wetgeving Kachelpijp en Rookkanaal
De veiligheid van gebouwen en constructies is onder meer geregeld in de (nieuwe) Woningwet (1991). Volgens deze wet (artikel 40) valt een schoorsteen onder de categorie 'vergunningvrij bouwwerk'. Dat geldt echter alleen als geen ingrijpende veranderingen plaatsvinden aan de draagconstructie. Ook behoeft het bouwen van een schoorsteen niet meer te worden gemeld bij de gemeentelijke dienst Bouw- en Woningtoezicht (Besluit Meldingplichtige Bouwwerken). In veel gemeentes moet wel een vergunning worden aangevraagd indien men het rookkanaal langs de buitenwand van de woning laat lopen.
Wel moet een schoorsteen dus voldoen aan de technische en brandveiligheidsaspecten vastgelegd in het Bouwbesluit (1992). Het Bouwbesluit stelt onder meer eisen aan: De onbrandbaarheid van het materiaal van de stookplaats, het rookkanaal en de directe omgeving. De minimale (horizontale) afstand tussen de uitmonding van de schoorsteen en een brandgevaarlijk dak: 15 meter De minimale afstand tussen stookplaats en verticale projectie van een trap op de vloer: 1,5 meter. Deze eisen gelden landelijk.
In bijzondere situaties kan een gemeente 'aanschrijven' tot het aanbrengen van verbetering. De gemeentelijke dienst Bouw- en Woningtoezicht heeft de bevoegdheid te controleren of aan de eisen is voldaan. Om aan de eisen van het Bouwbesluit te voldoen worden de toegepaste materialen gekeurd volgens daarvoor ontwikkelde zogenaamde NEN-normen of daaraan gelijkwaardige europese normen. In Nederland worden deze keuringen veelal verricht door TNO. Zo mag aangenomen worden dat een door TNO volgens NEN-6062 goedgekeurd 'schoorsteensysteem' voldoet aan alle eisen, mits opgebouwd volgens instructievoorschriften van de fabrikant.
Helaas is het bouwbesluit voor de meeste mensen onleesbaar. In praktijk betekent het bouwbesluit niets anders dan dat uw kachelpijpen aan de keuringsnormen moeten voldoen en indien nodig omkokerd moeten worden (behalve in de stookruimte). De afstand tot de omkokering wordt op de labels van de pijpen aangegeven.
Moet ik voor het installeren van een haard een bouwvergunning hebben?
Dat is een vraag die niet zonder meer met "ja" of "nee" te beantwoorden is.
U heeft in principe geen bouwvergunning nodig als er geen veranderingen worden aangebracht aan het uiterlijk van de woning of de omgeving, en de constructie niet wijzigt, en er geen sprake is van een monument of beschermd dorps- of stadsgezicht.
Het is zeker wel mogelijk dat er binnen uw gemeente toch een bouwvergunning of andere vergunning nodig is. Uw gemeente of SVG-installateur kan u daarover inlichten. Ook als u geen bouwvergunning nodig heeft, moet de installatie van een haard of kachel altijd voldoen aan de bepalingen van het bouwbesluit
Veelgestelde vragen over wetgeving:
Rookkanaal langs gevel: vergunning verplicht of niet?
Over het wel of niet moeten aanvragen van een vergunning om een rookkanaal langs de gevel aan te leggen, bestaat nogal eens verwarring. Vaak wordt teruggegrepen op de Woningwet uit 1991. Daarin staat dat u geen vergunning hoeft aan te vragen wanneer u een rookkanaal aanlegt. Rookkanalen vallen onder de categorie 'vergunningvrije bouwwerken’. Daarbij moeten we echter wel een kanttekening plaatsen. Een rookkanaal is namelijk pas écht vergunningvrij wanneer deze geen ingrijpende veranderingen aan de constructie tot gevolg heeft. Om deze reden moet in veel gemeenten toch een vergunning worden aangevraagd wanneer u het rookkanaal langs de gevel wilt laten lopen. Raadpleegt u dus altijd uw gemeente.
Wat zegt de rookgasafvoer wetgeving over de plaatsing en veiligheid?
Nog niet eens zo lang geleden, namelijk in het voorjaar van 2023, gingen nieuwe regels over de plaatsing van rookgasafvoer van kracht. De aanscherping van die regels is niet zo vreemd, want wanneer er met de afvoer iets niet goed gaat, kan dit voor de omgeving direct gevaar opleveren. De wetgeving omtrent de plaatsing van rookgasafvoerkanalen is in het Bouwbesluit opgenomen en geldt dus in heel Nederland. Dit besluit wordt echter regelmatig aangepast, waardoor het altijd raadzaam is om hierbij een professional in te schakelen. In de wetgeving is onder andere informatie over veiligheidsafstanden en de minimale hoogte boven het dak opgenomen.
Wat zijn de houtkachel afvoer regels volgens de wetgeving?
In ons land gelden specifieke voorschriften voor afvoerkanalen van houtkachels. Voor het grootste deel zijn die in landelijke regelgeving vastgelegd, namelijk in het Bouwbesluit. In dat besluit zijn ook technische normen (ook wel bekend als NEN-normen) opgenomen, die de specifieke eisen nog inzichtelijker maken. Het is een risico om ervan uit te gaan dat het raadplegen van het Bouwbesluit afdoende is om een afvoer te plaatsen. In sommige gemeenten kunnen namelijk ook lokale voorschriften van toepassing zijn. Neemt u daarom altijd contact op met uw gemeente om u tot in detail te laten informeren.
Kan een rookkanaal houtkachel horizontaal geplaatst worden?
Wanneer u verzekerd wilt zijn van de meest efficiënte afvoer én een veilige situatie, is het sterk af te raden om een rookkanaal voor uw houtkachel horizontaal te plaatsen. Horizontaal geplaatste rookkanalen zoals een kachelpijp leveren altijd problemen met de natuurlijke trek op. Rook en gassen stijgen natuurlijk op. Een horizontaal geplaatst rookkanaal belemmert dit. Dit leidt niet alleen tot een verslechterde trek, maar ook tot een sterkere opbouw van creosoot. Dit verslechtert het functioneren van het rookkanaal verder en werkt brandgevaar in de hand.
Is het om bepaalde redenen niet mogelijk om het rookkanaal geheel verticaal te laten lopen? Zorgt u er dan voor dat de horizontale stukken zo beperkt mogelijk blijven. Zorg ook voor de juiste schoorsteenkap om de trek te bevorderen.